Rozmowa kwalfikacyjna

 
1. Nie podpisawszy umowy o pracę jesteś kandydatem na stanowisko , a nie pracownikiem. Podczas rekrutacji  przyszłemu pracodawcy potrzebne są określone informacje  na temat nowego pracownika . Chodzi tu o informacje w zakresie danych osobowych . Oczywiście, nie ulega wątpliwości , że pracodawca ma pełne prawo  pytać i poznać  kwalifikacje zawodowe i umiejętności kandydata do pracy.

Jeśli chodzi o pozyskiwanie danych osobowych o przyszłym pracowniku szef  nie ma dowolności i swobody , gdyż polskie przepisy  określają ściśle,  jakich informacji można żądać  od kandydata do pracy   Ma to na celu ochronę dóbr osobistych danej osoby i  jej prawo do prywatności . Jest to na tyle istotne, że kandydat może odmówić udzielenia odpowiedzi, jeżeli pytanie rażąco narusza jego prywatność  Częstym pytaniem  padającym podczas rozmów kwalifikacyjnych  jest pytanie do kobiety, czy jest w ciąży  lub czy w najbliższym czasie planuje zajść w ciążę, a także  o jej stan rodzinny, ile ma dzieci i czy często chorują  Trzeba wiedzieć, że są to pytania niedozwolone, pytania te bowiem naruszają i wkraczają w sferę prywatności  danej osoby . Od kandydata zależy, czy udzieli odpowiedzi na te pytania – lub nie. Pamiętajmy jednak, że niektórych prac nie wolno wykonywać kobietom w ciąży, więc pytanie może mieć charakter całkiem legalny.

Odmowa udzielenia odpowiedzi na pytanie , które nie ma związku z pracą,  nie powinno mieć negatywnych konsekwencji na decyzje o przyjęciu do pracy. W niektórych przypadkach rażąco naruszających prywatność , można dochodzić swoich praw przed sądem.

 
  2.  Z jakimi pytaniami spotkasz się najczęściej ?
    Od kandydata można żądać podania:

1.      imienia i nazwiska,
2.      imiona rodziców ( ale nie nazwiska rodowego matki !),
3.      daty urodzenia ( bez miejsca urodzenia),
4.      miejsce zamieszkania ( chodzi o adres do korespondencji),
5.      wykształcenie,
6.      kwalifikacje
7.      przebieg dotychczasowego zatrudnienia
 
Kandydata nie można pytać o:
1. stan cywilny ,
2. liczbę dzieci, plany macierzyńskie
3. orientacje seksualną
4. karalność, gdy na stanowisku, na które aplikuje, nie ma wymogu niekaralności,
5. inne prywatne informacje , które nie mają związku z pracą.
 
Kandydat na pracownika najczęściej  udostępnia informacje dotyczące jego osoby  w formie życiorysu zawodowego (CV) . Składa również list motywacyjny. Trzeba wiedzieć , że nasze przepisy nie stanowią wymogów , aby powyższe dane osobowe były udostępnione właśnie w takiej formie. Tradycyjnie przyjęło się , że CV i list motywacyjny to podstawowe dokumenty   w procesie rekrutacji, umożliwiające  pracodawcy  poznanie kandydata .

Rekruter może  poprosić również kandydata  o przedstawienie  dokumentacji z poprzednich miejsc pracy ( i jest  to oczywiście zgodne z prawem ):

·        świadectw pracy z poprzednich miejsc pracy lub innych dokumentów  potwierdzających  jego zatrudnienie w roku, w którym dana osoba chce ubiegać się  o zatrudnienie
·         dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe
·         orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywaniu obowiązku na danym stanowisku
·         inny dokument , jeżeli obowiązek ich przedstawienia wynika z odrębnych przepisów kodeksu pracy.
 
 
Czasami pracodawca żąda  od kandydata zaświadczenia  o jego niekaralności  i przedstawienie  wypisu  z Krajowego Rejestru Karnego . Najczęściej jest to nieuzasadnione  przy rekrutacji na większość stanowisk, a takie pytanie może zadać jedynie w przypadku, gdy dana osoba kandyduje na stanowisko, na którym obowiązuje  wymóg niekaralności. Takie wymogi obowiązują między innymi na kandydatów na licencjonowanych pracowników ochrony fizycznej, ale nie już na stanowisko kasjera sklepie. Jednak jeśli pracodawcy zależy na takim zaświadczeniu, może poprosić, aby kandydat przedstawił je dobrowolnie.

  Trzeba pamiętać , że zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego potwierdza jedynie, że dana osoba figuruje w tym rejestrze wśród osób skazanych , a nie określa, za jakie przestępstwo została skazana. Kandydat do pracy może przedstawić – z własnej woli - również inne dokumenty potwierdzające jego  umiejętności i osiągnięcia  zawodowe  np.  certyfikaty, dyplomy, świadectwa kursów itp.

Pamiętajmy, że nasz przyszły pracodawca nie może zatrzymywać u siebie oryginałów dokumentów.   Z przedłożonego oryginału,  po zapoznaniu się z jego treścią, powinien sporządzić kopię lub odpis.
     
 
3. Wśród licznych pytań zadawanych przez pracodawcę podczas rozmowy kwalifikacyjnej mogą pojawić się pytania dotyczące:

a)      oczekiwań kandydata, co do charakteru pracy, wynagrodzenia, warunków pracy. „Ile chce Pan/i zarabiać?”

  Pracodawca, zadając to pytanie chce usłyszeć oczekiwania płacowe kandydata, żeby zobaczyć, na ile ceni siebie i swoja pracę, a także sprawdzić, czy stać go na takiego pracownika. Można, więc odpowiedzieć pytaniem na pytanie: „A ile może mi Pan zaoferować? W większości sytuacji pracodawca nalega na określenie wysokości wynagrodzenia przez kandydata. Określając oczekiwaną płacę warto uwzględnić:

·         ile się zarabia na stanowisku, na które aplikujemy,
·         ile zarabia osoba posiadająca podobne do naszych kwalifikacje i doświadczenie zawodowe,
·         branżę, w której staramy się o pracę,
·         miasto, w którym znajduje się firma.

Powyższe informacje można uzyskać od znajomych, w Urzędzie Pracy, a także znaleźć w prasie branżowej, portalach internetowych związanych z poszukiwaniem pracy oraz w podręcznikach i materiałach.
 
 
Odpowiadając na pytanie dotyczące zarobków warto:
·          określić przedział oczekiwanych zarobków (od...do...), zamiast konkretnej kwoty – dzięki temu mamy większe szanse na zbliżenie się do kwoty, którą jest gotowy zaproponować pracodawca,
·            podkreślić nadzieję, że nasze zarobki będą adekwatne do efektywności naszej pracy,
·         operować kwotami brutto (od tej kwoty będą odliczone wszystkie koszty pracodawcy, świadczenia zdrowotne, emerytalne), a więc netto, to suma jaką otrzymujemy „na rękę”,
·         używać konkretnych argumentów przy podawaniu wyższych kwot np.: potrzeba inwestowania w swoje kwalifikacje, opłacanie studiów zaocznych, kursy językowe itp.
·         podać kwotę nieco zaniżoną, gdy nie mamy doświadczenia zawodowego – po okresie próbnym, gdy efekty naszej pracy będą widoczne, możemy po raz kolejny podjąć rozmowę o wynagrodzeniu,
·         negocjować warunki przy przyjęciu niższej sumy wynagrodzenia np.: samochód służbowy, zwrot kosztów benzyny, telefon komórkowy, ubezpieczenie itp.:
·         pamiętać o minimalnej sumie za jaką jesteśmy gotowi przyjąć pracę.

 
b)     wizji rozwoju zawodowego kandydata Podczas rozmowy kwalifikacyjnej mogą pojawić się pytania dotyczące wizji rozwoju zawodowego kandydata, a więc sprawdzenie, czy praca ta jest jedynie sposobem na zarobienie pieniędzy, czy też  aplikant wiąże z tą branżą swoją przyszłość zawodową. Należy być przygotowanym na pytania np.: o wymarzony zawód, cechy idealnego szefa, kiedy i na jakie stanowisko chcielibyśmy awansować, co zamierzamy robić za 5 lat?
 

 
1. Wiele materiałów i podręczników dla młodzieży stanowi źródło informacji na temat prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej. W Internecie także można znaleźć wskazówki dotyczące tej kwestii.
     
2. Autoprezentacja, czyli wywieranie pożądanego wrażenia na innych ma istotne znaczenie w rozmowie kwalifikacyjnej. Pierwsze wrażenie wywierane jest w ciągu pierwszych sekund kontaktu z drugą osobą. Na podstawie wyglądu i zachowania w tym krótkim czasie powstaje u rozmówcy obraz osoby, jej cech osobowości, temperamentu, nastawienia wobec rozmówcy. Warto na osobie rekrutującej wywrzeć pozytywne wrażenie, bowiem niejednokrotnie od tego zależy wynik całego spotkania i otrzymanie pracy.

  3. Przestrzeganie poniższych reguł może pomóc wywrzeć pozytywne wrażenie na rekrutancie (osobie rekrutującej):
 
Ø  punktualne przybycie na spotkanie,
Ø  przybycie na spotkanie bez osoby towarzyszącej,
Ø  przed wejściem do wyznaczonego pokoju zadbanie o swój wygląd (poprawienie fryzury, stroju, przetarcie
     chusteczką butów itp.)
Ø  wyciszenie bądź wyłączenie telefonu komórkowego,
Ø  zapukanie do wyznaczonego pokoju,
Ø  uśmiech – przyjazny wyraz twarzy,
Ø  po zaproszeniu do środka, wejście w taki sposób, by nie odwracać się plecami do osób będących w       środku,
Ø  wyraźne i dość głośne przywitanie się i przedstawienie,
Ø  pracodawca pierwszy wyciąga rękę na przywitanie,
Ø  po zaproszeniu przez pracodawcę zajęcie wskazanego miejsce,
Ø  nawiązanie kontaktu wzrokowego,
Ø  prosta postawa ciała,
Ø  zdecydowane, ale nie gwałtowne ruchy.
   
4. Na początku spotkania rekruter może zapytać o pogodę, o dojazd na spotkanie, o ostatni mecz.    Celem tej krótkiej wymiany zdań jest wprowadzenie miłej atmosfery i nawiązanie z nami kontaktu.

  Warto pamiętać:
  ·         odpowiadajmy krótko i zwięźle (nie zmuszajmy rekrutera do słuchania długiej historii rodzinnej lub           prognozy długoterminowej na najbliższy miesiąc),
  ·         bądźmy w swych odpowiedziach w miarę możliwości spontaniczni,
  ·         nie narzekajmy np.: na dojazd, złą pogodę itp.

  5. Istnieją pewne ogólne wskazówki, które pomagają w wywarciu pozytywnego wrażenia np.: - starajmy się odpowiadać na pytania całymi zdaniami, bowiem świadczy to o naszych   zdolnościach komunikacyjnych, - unikajmy odpowiedzi jednym słowem: ”tak”, „nie”, nawet wtedy, gdy pytanie zaczyna   się od „czy”, - dokonajmy krótkiego opisu lub poprzyjmy przykładem informację o zajmowanym   stanowisku w poprzednim miejscu pracy, - unikajmy odpowiedzi szablonowych, ”wyuczonych na pamięć”, - unikajmy monotonii w wypowiedziach, - nie przerywajmy rozmówcy! - nie oceniajmy poprzednich pracodawców, nie mówmy o nich źle, - nie podawajmy nieprawdy, bowiem zazwyczaj przynosi więcej strat niż zysków, - starajmy się przedstawić swoją osobę w pozytywnym świetle, ale unikajmy przesady   np.: ”zawsze mi się udaje”, ”wszystko robię świetnie”, ”jestem zawsze spokojny” itp.

  6. Nie bagatelizujmy przygotowania sobie odpowiedniego ubrania i zadbajmy o higienę     i własny wygląd. Te czynniki w znacznej mierze wpływają na efekt pierwszego wrażenia.

  Rozmowa kwalifikacyjna ma charakter formalny i strój powinien to uwzględniać. Proponowany strój: Mężczyzna – garnitur; Kobieta – garsonka. Jeżeli praca ma charakter bardzo swobodny, liczy się indywidualizm pracownika, jego osobowość, to można pozwolić sobie na większą swobodę. Dobre wrażenie może zrobić czysta, wyprasowana koszula i spodnie u mężczyzny, a u kobiety czysta, wyprasowana bluzka i spódnica za kolano bądź spodnie. Buty – eleganckie i czyste. Powinny także zakrywać stopę (przynajmniej palce i piętę). Dotyczy to także kobiet w okresie wiosenno – letnim.