Powody dla których warto wybrać studia

• Wzrost zapotrzebowania na kandydatów do pracy z wyższym wykształceniem w sektorze prywatnym

- Rozwój gospodarki rynkowej w Polsce wiąże się ze zwiększeniem roli wykształcenia i powiązanych z nim umiejętności – w określaniu szans na rynku pracy. To przede wszystkim konsekwencja spadku popytu na pracę fizyczną przy jednoczesnym wzroście zapotrzebowania na wysokie i specjalistyczne kwalifikacje.

- Sektor prywatny dokonuje kolejnego zróżnicowania: regularnie wzrasta popyt na pracę koncepcyjną, wiążącą się z dużym poziomem samodzielności i kreatywności w rozwiązywaniu problemów. Odnotowuje się natomiast zdecydowany spadek zapotrzebowania na pracę namulaną, związaną z prostymi czynnościami i niskimi umiejętnościami.

- Współczesny rynek pracy premiuje wysokie kwalifikacje, poparte solidnym wykształceniem. Badania rynku dowodzą, że pracownicy z wykształceniem wyższym i policealnym zyskują znacznie bardziej na pracy w sektorze prywatnym niż robotnicy po zasadniczej szkole zawodowej. Tym ostatnim praca w sektorze prywatnym daje przeciętnie nieznacznie tylko wyższe zarobki niż praca w sektorze państwowym (publicznym).


• Premiowanie „niepopularnych” kwalifikacji przez rynek

- Rozwój sektora prywatnego premiuje osoby wykształcone, ale jednocześnie nie wszystkie i zdecydowanie nie w takim samym stopniu. Inaczej mówiąc, generalnie sektor prywatny stwarza możliwości pracy – niemniej premiuje kwalifikacje rzadkie, specyficzne.

- Zdecydowany wzrost zapotrzebowania na wysokie kwalifikacje oznacza obecnie wyższe płace i relatywnie niższe ryzyko bezrobocia.

• Zróżnicowanie płac

- Analiza rynku płac w Polsce wskazuje, że płace są stosunkowo silnie zróżnicowane. Zróżnicowanie to pozostaje w silnej zależności z kwalifikacjami, pożądanymi przez pracodawców umiejętnościami i indywidualnym wkładem pracy. Wzrastające zróżnicowania płac oznacza, że na rynku pracy kształtuje się możliwość wynagradzania konkretnego pracownika za konkretną wiedzę i rynkową wartość wykonywanej przez niego pracy. Odsetek pracowników z wyższą produktywnością i posiadanymi rzadkimi umiejętnościami– wzrósł w ciągu ostatnich lat trzykrotnie. Wykształcany pracownik otrzymuje wynagrodzenie w wysokości przekraczającej trzy do pięciu przeciętnych płac

- W konsekwencji nierówności płacowe stają się ważkim elementem systemów motywacyjnych i ogólnej polityki płacowej przedsiębiorstw sfery prywatnej.

• Reguła: wyższe kwalifikacje – wyższe płace

- Jak wcześniej powiedziano, z racji zbliżonych, a tym samym w niewielkim stopniu konkurujących ze sobą, niskich kwalifikacji robotników – wśród tej grupy pracowników zróżnicowanie wynagrodzeń jest niewielkie i nie odgrywa istotnej roli na rynku pracy.

- Znaczne zróżnicowanie wynagrodzeń na rynku pracy – jest wyraźne w grupie pracowników umysłowych (tzw. „białych kołnierzyków”). Rozkład wynagrodzeń odzwierciedla różnice w poziomie kwalifikacji, indywidualnych zdolności i efektywności poszczególnych pracowników umysłowych. Analiza powyższych zależności w obszarze sektora prywatnego prowadzi do wniosku, że wysoko kwalifikowany pracownik umysłowy (z górnego 10 % zarobków) zarabia w tej sferze 4,4 razy więcej niż pracownik umysłowy o niskich kwalifikacjach (z dolnego 10% zarobków).

- W konsekwencji należy pamiętać, iż sama przynależność do grupy pracowników umysłowych nie gwarantuje jeszcze oczekiwanych dla danej grupy zawodowej atrakcyjnych zarobków. Rozstrzygającą rolę nadal pełnią kwalifikacje i niestandardowe, konkurencyjne umiejętności.

• Wzrost premii za wykształcenie

- Jak wykazano wyżej wpływ wykształcenia na poziom wynagrodzeń gospodarki rynkowej jest istotny i wyraźnie dostrzegalny. Jak wskazują dane rynku pracy pracownik z wyższym wykształceniem zarabia obecnie przeciętnie ok. 40 – 43% więcej niż pracownik z wykształceniem średnim (zawodowym, a tym bardziej ogólnym) i o ponad 60% więcej niż robotnik po zasadniczej szkole zawodowej. Odnosząc powyższe dane do sektora prywatnego: osoba po wyższych studiach zarabia średnio 92% więcej niż osoba po zasadniczej szkole zawodowej.

• Reguła: im więcej lat nauki – tym lepiej

- Z szeregu badań wynika, iż wartością rynkową zdecydowanie najsilniej premiowaną na rynku pracy jest nadal dyplom studiów wyższych (a zatem nadal pozycję niższą zajmują studia licencjackie).

- Obserwuje się wśród pracodawców wyraźną tendencję do nagradzania wyższymi płacami pracowników, inwestujących w dalszą naukę, czy dodatkowe pożądane szkolenie. Z badań obecnego rynku pracy wynika, że każdy kolejny rok nauki przynosi obecnie wynagrodzenie wyższe przeciętnie o około 8-8,5 %.

• Doświadczenie i staż pracy

- Ogólna obserwowana tendencja na rynku pracy wskazuje, iż powoli związek między poziomem wynagrodzenia a stażem pracy (wieku) jest coraz słabszy. Podkreśla się, że tzw. „wieloletnie doświadczenie” – z racji tego, że zdobyte w całkowicie odmiennych warunkach ekonomicznych (dominacja gospodarki socjalistycznej)

• Płeć

- Awans płacowy pracowników legitymujących się studiami wyższymi nierzadko jest jednak ograniczony barierami związanymi z płcią. Jak wskazują badania nadal utrzymuje się niekorzystne dla rynku pracy zjawisko dyskryminacji płacowej ze względu na płeć. Obserwuje się, zwłaszcza w sektorze prywatnym, że kobiety o porównywalnym wykształceniu i wieku – zarabiają przeciętnie o ponad jedną czwartą mniej niż mężczyźni pozostający na analogicznych stanowiskach.

• Reguła: pracownik wykształcony szybciej awansuje

- Droga awansu zawodowego pracowników umysłowych jest precyzyjniej określona (poprzez jasne kryteria i zasady) i tym samym przewidywalna i bardziej stabilna – niż nieokreślona (jeśli w pewnych zawodach fizycznych w ogóle możliwa) – droga rozwoju zawodowego osób niżej kwalifikowanych.

- Po drugie pracownik oferujący wachlarz różnorodnych kwalifikacji częściej i znacznie szybciej jest awansowany na stanowiska wiążące się z organizacją pracy innych, gdyż jego szerokie umiejętności mogą być wykorzystywane na różnych szczeblach zarządzania.

• Wykształcenie zmniejsza ryzyko bezrobocia

- W sytuacji redukcji pracowniczych – gdy pracodawca ma dokonać rozstrzygających decyzji, nieodmiennie wybiera najlepszych pracowników. Wskaźnikiem potencjału pracownika jest nie tylko jego wiek, ale przede wszystkim inteligencja, zdolności organizatorskie i łatwość adaptacji do zmieniających się warunków gospodarczych.

- Z kolei prawidłowości te znajdują także odzwierciedlenie w realiach osób aktywnie poszukujących zatrudnienia. Bezsprzecznie osoby lepiej wykształcone maja wyższe szanse na znalezienie pracy niż osoby z niższym wykształceniem. Jak wskazują badania jedną z najliczniejszych grup bezrobotnych stanowią przede wszystkim osoby o wykształceniu podstawowym i zasadniczym zawodowym. Dla porównania: prawdopodobieństwo bezrobocia osoby nie mającej wykształcenia średniego jest około pięć razy większe aniżeli osoby z wykształceniem wyższym; podobnie: ryzyko pozostania bez pracy dla osoby po wyższych studiach jest około cztery razy niższe niż dla osoby z wykształceniem średnim